የታቦር ተራራ

ደብረ ታቦር እስራኤል ውስጥ የሚገኝ ተራራ ሲሆን በአዲስ ኪዳን ታሪክ መሰረት ሐዋርያት ጴጥሮስ፣ ዮሐንስና ያዕቆብ እያዩ የኢየሱስ ክርስቶስ መልክ እንደጸሐይ ያበራበት ቦታ እንዲሁም ሙሴንና ኤልያስን በተዓምር ከሙታን አንስቶ ያሳየበት ቦታ (ማቴ (17:1-6)፤ማርቆስ (9:1-8)፤ ሉቃ (9:28-36)) ነው ተብሎ ይታመናል። ስለሆነም ለደብረ ታቦር (ዓመት በዓል) መሰረት የሆነ ቦታ ነው። ኢትዮጵያም ውስጥ ደብረ ታቦር (ከተማ) የተሰየመው በከተማው ሰሜን የሚገኘው ተራራ የዚህን ኮረብታ ቅርጽ ስለያዘ ነው።

ደብረ ታቦር (የታቦር ተራራ)
ከፍታ	575 ሜትር
አቀማመጥ
አቀማመጥ	አቀማመጥ
ኬክሮስ እና ኬንትሮስ	32°41′13.61″N 35°23′25.38″E

ደብረ ታቦር እስራኤል በመጽሐፈ መሳፍንት ምዕራፍ 4 መሠረት የምድያምን ውድቀት የተነበየችው ነቢይት ዲቦራ በምድያም ሃያላት ያሸነፈችባቸው አምባ ነበረ። ስሙም ከዲቦራ አምባ ሊሆን ይችላል። በኋላም በነጌዴዎን ዘመን ያሕል በፈርዖኑ 2 ራመሠስ መዝገቦች ወደ ሶርያ ለዘመቻ ሲሄድ ሥራዊቱ «ደብረ ዳፑር» አምባን እንደ ከበበ ሲገልጽ፣ በአንዳንድ አስተሣሰብ ይሄ ማለት የደብረ ታቦር አምባ ሳይሆን አይቀርም።

ሥርወ ቃል

የዕብራይስጡ ስም፣ תבור ታቦር፣ ከረጅም ጊዜ ጀምሮ “እምብርብር” ከሚለው ስም ጋር ተቆራኝቷል፣ טבור ታብቡር፣ ይህ ግን ምናልባት በታዋቂው ሥርወ-ቃል ምክንያት ነው።

"በሴፕቱጀንት ኤርምያስ ምዕራፍ 26፣ ኢታቢሪየም (Ἰταβύριον) የሚለው ስም ለደብረ ታቦር ጥቅም ላይ ውሏል። ጆሴፈስ ከጥቂት መቶ ዓመታት በኋላ ተመሳሳይ ቃል ተጠቅሟል።"

ከኢየሱስ መገለጥ ጋር ካለው ግንኙነት፣ ተራራው በታቦር ብርሃን በክርስቲያናዊ ሥነ-መለኮት ፣ በታቦራውያን የቦሔሚያ ክፍል እና የበርካታ ሰፈሮች እና ተቋማት ስም ሆነ።

የስሙ አረብኛ ቅፅ ጀብል ታቦር ጃባል አቲ-ታቡር ወይም ጀብል አልጦር ጃባል አṭ-Ṭūr ነው።

የመሬት አቀማመጥ

እ.ኤ.አ. በ 1925 የፎቶ ፖስትካርድ ፣ በካሪሜ አብቡድ

የታቦር ተራራ ልክ እንደ ግማሽ ሉል ቅርጽ ያለው ነው ፣ በድንገት ከጠፍጣፋው አከባቢ ተነስቶ 575 ሜትር (1,886 ጫማ) ከፍታ ላይ ደርሷል ፣ ስለሆነም በጥሩ 450 ሜትሮች በታች ባለው ሜዳ ላይ ያለችውን ከተማ ክፋር ታወርን ተቆጣጠረ። ከተራራው ጫፍ ላይ ሁለት የክርስቲያን ገዳማት ይገኛሉ አንድ የግሪክ ኦርቶዶክስ በሰሜን ምስራቅ እና አንድ የሮማ ካቶሊክ በደቡብ ምስራቅ በኩል. ከላይ ያለው የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ከሩቅ በቀላሉ ይታያል.

የምስራቃዊ ኦርቶዶክስ (ሰሜን ምስራቅ) እና የሮማ ካቶሊክ (ደቡብ ምሥራቅ) አካባቢዎች የተከፋፈለው በዚህ ስብሰባ ላይ የተለወጠው ቤተ ክርስቲያን የአየር ላይ እይታ

ተራራው ሞናድኖክ ነው፡ ገለል ያለ ኮረብታ ወይም ትንሽ ተራራ በቀስታ ከተዳፋት ወይም ከዙሪያው ከፍታ በድንገት የሚወጣ ሲሆን እሳተ ገሞራም አይደለም። ለናዝሬት ተራሮች ቅርበት ቢኖረውም የተለየ የጂኦሎጂካል ቅርፅ ይይዛል።

ከሥሩ ከሞላ ጎደል በዳቡሪያ፣ ሺብሊ እና ኡሙ አል-ጋናም የአረብ መንደሮች የተከበበ ነው። የታቦር ተራራ ከሀይዌይ 65 ወጣ ብሎ የሚገኝ ሲሆን ጫፉም በሺብሊ በኩል በመንገድ ይገኛል። የእግረኛ መንገድ የሚጀምረው ከቤዱዊን መንደር ሺብሊ ሲሆን አምስት ኪሎ ሜትር ያህል ይረዝማል። የእስራኤል ብሔራዊ መንገድ አካል ነው።

ታሪክ

ተራራው ለመጀመሪያ ጊዜ የተጠቀሰው በዕብራይስጥ መጽሐፍ ቅዱስ፣ በኢያሱ 19፡22፣ የሶስት ነገድ ድንበር ሆኖ ዛብሎን፣ ይሳኮር እና ንፍታሌም ነው። የተራራው ጠቀሜታ ከኢይዝራኤል ሸለቆ ከምስራቅ እስከ ምዕራብ ሀይዌይ ያለው የገሊላ ሰሜን-ደቡብ መንገድ መገናኛ ላይ ካለው ስትራቴጂካዊ ቁጥጥር ነው።

ታቦር ለምለም ምድር

በመጽሐፈ መሳፍንት መሠረት አሶር የከነዓን ንጉሥ የያቢን መቀመጫ ነበረች፤ አዛዡ ሲሣራ በእስራኤላውያን ላይ የከነዓናውያንን ጦር እየመራ ነበር። ዲቦራ የተባለች አይሁዳዊት ነቢይት የንፍታሌም ወገን የሆነውን ባርቅን ጠርታ የእግዚአብሔርን ትእዛዝ ሰጠችው፡- “ሂድ ወደ ተራራ ታቦርም ቅረብ ከንፍታሌምም ልጆች ከዛብሎንም ልጆች አሥር ሺህ ሰዎች ከአንተ ጋር ውሰድ” (መሳ. 4፡6)። . እስራኤላውያን ከተራራው ሲወርዱ ሲሣራንና ከነዓናውያንን ወረሩ።

በሁለተኛው ቤተ መቅደስ ዘመን (በ516 ዓክልበ. - 70 ዓ.ም.) የደብረ ታቦር ተራራ በሰሜናዊ የአይሁድ የተቀደሱ ቀናት እና አጀማመሩን ለማሳወቅ መብራቶችን ማብራት ከተለመዱት የተራራ ጫፎች አንዱ ነበር።