አይሁድና
(ከአይሁድ የተዛወረ)
የአይሁድ እምነት ከሶስቶች ምኖኤስቶች (በአንድ አምላክ ማመን) ሀያምኖች ጥንታዊና የመጀመሪያ ሃይማኖት ነው ፤ ክርስትና የወጣው ከዚህ ሃይማኖት ነው። እስልምና ሃይማኖት እንዲመሠረት ብዙ ተጽእኖ አድርጉአል።
የአይሁድና መንግሥታት
ለማስተካከል- ጥንታዊ እስራኤል መንግሥት - 1621-728 ዓክልበ. *
- የአክሱም መንግሥት - 950 ዓክልበ. -317 ዓም. (ኢትዮጵያ)
- የይሁዳ መንግሥት - 938-594 ዓክልበ. *
- ኻይባር - 594 ዓክልበ.-621 ዓም. (አረቢያ)
- ሐስሞናዊ መንግሥት - 118-71 ዓክልበ.
- ነሓርዴያ - 10-25 ዓም. (በአመጽ በፓርጢያ ላይ) (ኢራቅ)
- አዲያቤኔ - 22-108 ዓም. (ኢራቅ)
- ስሜን መንግሥት - 317-1619 ዓም. (ኢትዮጵያ)
- የሒምያር መንግሥት - 372-517 ዓም. (የመን)
- ማሖዛ - 487-494 ዓም. (በአመጽ በፋርስ ላይ) (ኢራቅ)
- ጃራዋ 687-692 ዓም (በአመጽ በኡማያድ ካሊፋት ላይ) (አልጄሪያ)
- ኻዛሪያ 732-1008 ዓም. (ዩክሬንና ዙሪያው)
- እስራኤል 1940 ዓም-አሁን
* - (ብዙ ጊዜ ወደ ከነዓናዊ አረመኔነት ይገዙ ነበር።)
በኦስትሪያ በመካከለኛ ዘመን ሰነዶች መሠረት፣ በልዩ ልዩ ስያሜዎች የነበረ የአይሁድና መንግሥት ደግሞ በኦስትሪያ ይገኝ ነበረ።