ቺኑዋ አቼቤ

በሙሉ ስሙ ሲጠራ አልበርት ቺኑዋሉሞጉ አቼቤ ይሰኛል። ምናልባትም ናይጄሪያ ካሉዋት ምርጥ ፀሃፍት ዝርዝር ውስጥ በአንደኛ ደረጃ የሚሰለፍ ሳይሆን አይቀርም። በ1930 እ.ኤ.አ. ኦጊዲ በተባለች የናይጄሪያ ግዛት ከአዜያህ ኦካፎ እና ከጃኔት አቼቤ ተወለድ። በ1953 እ.ኤ.አ. ከለንደን ዩኒቨርስቲ የመጀመሪያ ዲግሪውን አግኝቷል።

ለአቼቤ ድንቅ ሥራ የተባለለት "Things Fall Apart" 50 ወደሚሆኑ የአለም ቁዋንቁዋዎች የተተርጎመ ሲሆን ወደ 10,000,000 ቅጂዎች እንደተሸጡለት ይነገራል። አቼቤ ከአፍሪካ ፀሃፍት ሁሉ ሥራው በበዙ ቁዋንቁዋዎች በመተርጎም ክብረ ወሰኑን እንደያዘ ነው። ብዙዎችም ይኸው ድርሰቱ በአለም እስከዛሬ ከተደረሱ ምርጥ ልበ-ወለዶች መካከል እንደሆነ ይስማማሉ። አቼቤ ከ30 ከሚበልጡ ዩኒበርስቲዎች የክብር ዶክትሬት የተቀበለ ሲሆን ብዙ ሽልማቶችንም ከተለያዩ ድርጅቶች አግኝቷል። ይሁንና እስከ አሁን ድረስ የኖቤል ሽልማት ለማግኘት አልታደለም። ይኸውም በብዙው ጽሁፉ የመራቡን አለም ዘረኛነት የሚተች በመሆኑ እንደሆነ ይነገራል።

በ1990 ዓ.ም በደረሰበት የመኪና አደጋ ምክንያት ከወገቡ በታች መንቀሳቀስ የተሳነው ሲሆን ኒው ዮርክ ውስጥ በሚገኘው የባርድ ኮሌጅ የቋንቋና ሥነ-ፅሁፍ ፕሮፌሰር ሆኖ በማገልገል ላይ ይገኛል።

ድርሰቶች

ልብ-ወለድ ድርሰቶች

• Things Fall Apart፣ 1958
• No Longer at Ease፣ 1960
• Arrow of God፣ 1964
• A Man of the People፣ 1966
• Chike and the River፣ 1966
• Anthills of the Savannah፣ 1988

አጫጭር ታሪኮች

• The Sacrificial Egg and Other Stories፣ 1962
• Girls at War and Other Stories፣ 1973
• African Short Stories (አርታኢ፣ ከ ሲ. ኤል. ኢንስ ጋር)፣ 1985
• Heinemann Book of Contemporary African Short Stories (አርታኢ፣ ከ ሲ. ኤል. ኢንስ ጋር)፣ 1992

የግጥም መድብል

• Beware, Soul-Brother, and Other Poems፣ 1971 እሜሪካ ውስጥ *Christmas at Biafra, and Other Poems በሚል ርእስ ታትሟል፣ 1973
• Don't Let him Die: Poems in Memory of Christopher Okigbo (አርታኢ, ከ ዱቤ ኦካፎር ጋር፣ 1978
• Another Africa፣ 1998
• Collected Poems፣ 2004

መጣጥፎች፣ ሂስ እና ፖለቲካዊ አስተያየቶች

• Morning Yet on Creation Day፣ 1975
• The Trouble With Nigeria፣ 1984
• Hopes and Impediments፣ 1988
• Home and Exile፣ 2000

የህጻናት መጻህፍት

• Dead Men's Path፣ 1972
• How the Leopard Got His Claws (with John Iroaganachi)፣ 1972
• Marriage Is A Private Affair
• The Flute፣ 1975
• The Drum፣ 1978