ከ«እስራኤል» ለውጦች መካከል ያለው ልዩነት

 

 

 

የመጀመሪያ ሰዎች ከአፍሪካ ወደ መካከለኛው ምሥራቅ እንደ ወጡ ይታመናል። በመካከለኛው የነሃስ ዘመን ከንዓናዊ እንደኖሩና የይሁዳና እስራኤል ግዛት በብረት ዘመን እንዳሉም የቅሪት ተመራማሪዎች አስረድተዋል። አዲሱ የአሱራውያን ግዛት እስራኤልን በ720 ዓዓ አጥፍቶ እስራኤል የመገነጠል አደጋ ደርሶባት ነበር። ይሁዳ የባቢሎኒያን፣ የፋርስና የግሪክ ተከታታይ ግዛቶች ገዝቶ ነበር። የመቃብያን አመፅን ተከትሎ የሃስሞንያ ግዛት በ110 ዓዓ ተመስርቷል። ይህም ግዛት ከሮማ ግዛት በ63 ዓዓ ጋር ሲዋሀድ፣ በ37 ዓዓ ደግሞም የሄሮድ ስርወ መንግስት ማቋቋም ጀመረ። ነገር ግን በ6 ዓዓ የይሁዳ ግዛት የሮማ አውራጃ አካል ሆኖ ነበር።