|
<!--{{የበሽታ መረጃ
| ስም = የአፍሪካ ፈንግል በሽታ
| መግለጫ = የፈንግል ቅርጾች በ [[ደም ናሙና|lደም ጠብታ]]
| ምስል = ገንዲ ኤስፒ. ፒኤችአይኤል 613 ሎርስ.ጄፒጂ
| አይሲዲ10 = {{አይ ሲዲ10|ቢ|56||b|50}}
| አይሲዲ9 = {{አይ ሲዲ9|086.5}}
| አይሲዲO =
| ኦኤምአይኤም =
| በሽታ ዲቢ = 29277
| በሽታ ዲቢ_ኤምኤልቲ= {{በሽታ ዲቢ2|13400}}
| ሜድላይንፕላስ = 001362
| ኢ ህክምና ትምህርት = ኤምኢዲ
| ኢ ህክምና አርዕስት = 2140
| የወንፊት መለያ = ዲ014353
}}
-->
<!--
{{Infobox disease
| Name = የአፍሪካ ፈንግል በሽታ
| Caption = የፈንግል ቅርጾች በ [[ደም ናሙና|lደም ጠብታ]]
| Image = Trypanosoma sp. PHIL 613 lores.jpg
| ICD10 = {{ICD10|B|56||b|50}}
| ICD9 = {{ICD9|086.5}}
| ICDO =
| OMIM =
| DiseasesDB = 29277
| DiseasesDB_mult= {{DiseasesDB2|13400}}
| MedlinePlus = 001362
| eMedicineSubj = med
| eMedicineTopic = 2140
| MeshID = D014353
}}
-->
'''የአፍሪካ ፈንግል''' ወይም '''እንቅልፍ የለሽ'''<ref name=WHO2013/> የእንስሳትና የሌሎች እንስሳት [[ጥገኛ]] [[በሽታ]] ነው፡፡ ነው። መንስኤው በ''[[የፈንግል ብሩሲ ]] ዝርያ ጥገኛ ህዋስ አማካኝነት ነው''.<ref>{{MedlinePlusEncyclopedia|001362|Sleeping sickness}}</ref> ሰዎችን የሚያጠቁ ሁለት አይነት ናቸው፣ ''[[ፈንግል ብሩሲ ጋምቢነስ]]'' (ቲ.ቢ.ጂ) እና ''[[ፈንግል ብሩሲ ሮዲሲንስ]]'' (ቲ.ቢ.አር.).<ref name=WHO2013/> ቲ.ቢ.ጂ በሽታው ከተገኘባቸው ለ 98% በላይ መንስኤ ሆኖ ተገኝቶአል፡፡ተገኝቶአል።<ref name=WHO2013>{{cite journal|author=WHO Media centre|title=Fact sheet N°259: Trypanosomiasis, Human African (sleeping sickness)|year=June 2013|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs259/en/}}</ref> ሁሉም ሚተላለፉት በተመረዘ [[የቆላ ዝንብ]] አማካኝነት ነው፡፡ነው። በአብዛኛው በገጠር ቦታዎች የተለመዱ ናቸው፡፡ናቸው።<ref name=WHO2013/>
በመጀመሪያ፣ በበሽታው የመጀመሪያ ደረጃ ፣ትኩሳት፣ራስ ምታት፣ ማሳከክ፣ እና የመገጣጠሚያ ህመም ስሜት ናቸው፡፡ናቸው። <ref name=WHO2013/> ይህም የሚጀመረው በተነከሱ ከአንድ እስከ ሶስት ሳምንታት ባለው ጊዜ ውስጥ ነው፡፡ነው። <ref name=Lancet2013/> ከሳምንታትና ከወራት በኋላ የሁለተኛ ደረጃው ማቃዠት፣መደንዘዝ፣መዘባራቅና የእንቅልፍ ችግር በማስከተል ይጀምራል፡፡ይጀምራል።<ref name=WHO2013/><ref name=Lancet2013/> ምርመራው በ [[ደም ጠብታ ]] ወይም በፍርንትት ፈሳሽ ውስጥ ጥገኛ ተህዋስያኑን በመፈለግ ይጀምራል፡፡ይጀምራል። <ref name=Lancet2013/> [[የሸፊትነክ ቀዳዳ]] የበሽታውን የመጀመሪያና የሁለተኛ ደረጃ ልዩነቱን ለመንገር ይፈለጋል፡፡ይፈለጋል።<ref name=Lancet2013/>
አሰቃቂውን በሽታ ለመከላከል ለአደጋው ተጋላጭ የሆኑትን ሰዎች የቲ.ቢ.ጂ የደም ምርመራ ማካሄድን ያካትታል፡፡ያካትታል።<ማጣ ስም=የአለም ጤና ድርጅት2013/> በሽታው ገና እንደጀመረ ማለትም በስርአተ ነርብ ላይ ምልክቶች ከመታየታቸው በፊት ከታወቀ በሽታውን ማዳን ቀላል ነው፡፡ነው።<ref name=WHO2013/> የመጀመሪያ ደረጃውን ለማከም [[ፔንታማይዲን]] ወይም [[ሱራሚን]] መድሀኒቶችን መጠቀም ነው፡፡ነው።<ref name=WHO2013/> የሁለተኛ ደረጃውን ለማከም [[ኢፍሎርንቲን]] ወይም [[ኒፉርቲሞክእ]]ና ኢፍሎርንቲን ቅልቅል ለቲ.ቢ.ጂ ይይዛል፡፡ይይዛል። <ref name=Lancet2013>{{cite journal|last=Kennedy|first=PG|title=Clinical features, diagnosis, and treatment of human African trypanosomiasis (sleeping sickness).|journal=Lancet neurology|date=2013 Feb|volume=12|issue=2|pages=186-94|pmid=23260189}}</ref> ምንም እንኳን [[ሜላርስፕሮል]] ለሁሉም ቢሰራም ፣ ከፍተኛ የጎንዮሽ ጉዳት ስላለው በተለይ ለ ቲ.ቢ.አር ያገለግላል፡፡ያገለግላል።<ref name=WHO2013/>
በሽታው ከሰሀራ በታች ባሉ በተወሰኑ የአፍሪካ አገራት ይከሰታል፣ በ36 ሀገራት ውስጥ 70 ሚሊዮን የሚጠጉ በአደጋ ላይ ናቸው፡፡ናቸው።<ref name=Sim2012>{{cite journal|author=Simarro PP, Cecchi G, Franco JR, Paone M, Diarra A, Ruiz-Postigo JA, Fèvre EM, Mattioli RC, Jannin JG |title=Estimating and Mapping the Population at Risk of Sleeping Sickness |journal=PLoS Negl Trop Dis |volume=6|issue=10|pages=e1859|year=2012|doi=10.1371/journal.pntd.0001859}}</ref> በ2010 ለ9000 ሞት መንስኤ ሲሆን ይህም ቁጥር ከ1990 ማለትም 34,000 ከነበረው የቀነሰ ነው፡፡ነው።<ref name=Loz2012>{{cite journal|last=Lozano|first=R|title=Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010.|journal=Lancet|date=Dec 15, 2012|volume=380|issue=9859|pages=2095–128|pmid=23245604|doi=10.1016/S0140-6736(12)61728-0}}</ref> በአሁኑ ወቅት በግምት 30,000 ሰዎች በበሽታው ተይዘዋል፣ በ2012 ውስጥ አዲስ ከተያዙት 7000 ጨምሮ፡፡ጨምሮ።<ref name=WHO2013/> ከነዚህ ህሙማን ውስጥ ከ80% የሚበልጠው [[በዲሞክራቲክ ሪፑብሊክ ኮንጎ]] ውስጥ ነው.<ref name=WHO2013/> በቅርብ ታሪክ ውስጥ ሶስት ዋና ዋና ወረርሽኞች ተነስተዋል፤ አንዱ ከ 1896 እስከ 1906 በዋናነት [[ዩጋንዳ]] ውስጥና በ [[ኮንጎ ቤዝን]] ና ሁለቱ ደግሞ በበርካታ አፍሪካ ሀገሮች ውስጥ የተከሰቱ ሲሆን ይኸውም በ1920ና 1970 የተከሰቱት ናቸው፡፡ናቸው።<ref name=WHO2013/> ሌሎች እንስሳት፣ ላሞች በሽታውን ሊሸከሙ ይችላሉ፣ እናም በበሽታው ሊያዙ ይችላሉ፡፡ይችላሉ።<ref name=WHO2013/>
==ማጣቀሻዎች==
| 